با ظهور رویکردهای انسانی و رفتاری نسبت به پول و پیدایش مفاهیمی چون روان‌شناسی پول، مالی رفتاری، اقتصاد رفتاری و مالی درمانی در سال‌های اخیر کتاب‌ها، مقالات و گزارش‌های زیادی در این حوزه نوشته شده‌اند که برخی از آن‌ها به زبان فارسی نیز ترجمه شده است. با این وجود بررسی اجمالی منابع موجود در این حوزه نشان می‌دهد که ترجمه بودن این منابع و در برخی موارد حجیم بودن مطالب آن درک و استفاده‌ی خواننده فارسی زبان را از این رویکردها با محدودیت مواجه کرده است. از این رو مجموعه‌ی پیشِ‌رو با ایجاد یک مرجع نسبتاً جامع از ادغام رویکردهای علوم انسانی و رفتاری در حوزه‌ی تصمیم‌گیری‌های مالی و اقتصادی تلاش کرده است تا با استفاده از یک نثر روان، محتوای مرتبط، جامع و مانع و همچنین مثال‌های کاربردی، مرجعی مفید و کاربردی برای تمامی کسانی باشد که قصد آشنایی با این موضوعات را داشته و یا انگیزه‌ی شناسایی و حذف خطاها و دام‌های تصمیم‌گیری خود در حوزه‌ی مالی را دارند. همچنین این کتاب می‌تواند به عنوان کتابِ درسیِ «مالی رفتاری» برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری مدیریت مالی معرفی و پیشنهاد شود.

در این راستا کتاب حاضر در 3 بخش به بررسی رفتارهای غیرعقلایی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و مالی افراد می‌پردازد. در فصلِ اول از کتاب با عنوان «روان‌شناسی پول»، به بررسی مفهوم روان‌شناسی پول، تعریف پول، انواع پول و دارایی، معانی مختلف پول، ساختار نگرش نسبت به پول و دیدگاه اسلام در رابطه با پول پرداخته شده است. فصلِ دوم از کتاب با عنوان «مالی رفتاری»، به معرفیِ تاریخچه‌ی این رویکرد در قالب دو نظریه‌ی مهمِ «حسابداری ذهنی» و «چشم‌انداز» می‌پردازد. در ادامه‌ی این فصل نیز با تأکید بر مالی رفتاری خُرد، 24 سوگیری در فرآیند تصمیم‌گیری مالی و اقتصادی افراد معرفی می‌شود. در فصلِ سوم و نهایی این مجموعه با عنوان «اختلالات مالی و مالی درمانی»، ضمن معرفی اختلالات مالیِ مشاهده شده در افراد، راه‌های درمان‌گری با عنوان «مالی درمانی» معرفی می‌شود.

فصل اول: روان‌شناسی پول و معانی پول................................................................ 1

1-1- مقدمه. 1

2-1- ماهیّت پول. 2

1-2-1- نظریه‌ی اندیشه‌وران غربی نسبت به ماهیّت پول. 4

1-1-2-1- نظریه‌ی فلزگرا (متالیزم) 5

2-1-2-1- نظریه‌ی فرمان‌گرا (چارتالیزم) 5

2-2-1- نظریه‌ی اندیشه‌وران اسلامی نسبت به ماهیّت پول. 7

1-2-2-1- مالِ مثلی و مالِ قیمی.. 7

2-2-2-1- نظریه‌ی قدرت خرید (مالیّت اعتباری) 9

3-2-2-1- نظریه ارزش اسمی.. 10

4-2-2-1- ارزش اسمی و حقیقی پول اعتباری.. 11

5-2-2-1- تحلیل ماهیّت پول کنونی.. 11

6-2-2-1- تحلیل ماهیّت پول آینده (پول اعتباری محض) 12

3-1- انواع پول. 13

4-1- روان‌شناسی پول. 14

5-1- تاریخچه‌ی روان‌شناسی پول. 17

6-1- معانی پول. 19

1-6-1 پول به معنی امنیت.. 20

2-6-1- پول به معنی قدرت.. 24

3-6-1- پول به معنی عشق.. 25

4-6-1- پول به معنی آزادی.. 26

5-6-1- پول به معنی پیامد تلاش-توانایی.. 27

7-1- ساختار نگرش نسبت به پول. 28

8-1- پیش‌نویس‌های پولی.. 38

1-8-1 اجتناب از پول. 39

2-8-1- پول پرستی.. 40

3-8-1- موقعیت اجتماعی پول. 41

4-8-1- نگهبانِ پول. 42

9-1- سبک‌های شخصیتی در فرآیند مصرف- پس انداز 43

10-1-  رابطه‌ی پول با خوشبختی.. 46

فصل دوم: مالی رفتاری......................................................................................... 49

1-2- مقدمه. 49

2-2- ماهیّت مالی رفتاری.. 50

3-2- تاریخچه مالی رفتاری.. 53

1-3-2- حسابداری ذهنی.. 54

2-3-2- نظریه‌ی چشم‌انداز. 60

4-2- نقش شخصیت و فرهنگ در تصمیم‌گیری‌های مالی.. 68

1-4-2- نقش شخصیت در تصمیم‌گیری‌های مالی.. 68

2-4-2- نقش فرهنگ در تصمیم‌گیری‌های مالی.. 73

5-2- سوگیری‌های رفتاری در تصمیم‌گیری‌های مالی.. 76

1-5-2- سوگیری‌های شناختی.. 77

1-1-5-2- سوگیری لنگر انداختن.. 78

2-1-5-2- اثر قالب‌بندی.. 79

3-1-5-2- سوگیری اطمینان بیش از حد. 81

4-1-5-2- توهّم کنترل. 83

5-1-5-2- توهّم خوشه‌انگاری.. 84

6-1-5-2- سوگیری پَس‌نگری.. 86

7-1-5-2- سوگیری محافظه‌کاری.. 88

8-1-5-2- سوگیری دسترس‌پذیری.. 90

9-1-5-2- اثر ارابه‌ی موسیقی.. 92

10-1-5-2- توهّم پولی.. 93

11-1-5-2- نقطه‌ی کور تعصب.. 95

12-1-5-2- اثر شترمرغ. 96

13-1-5-2- سوگیری ابهام‌گریزی یا اثر ابهام. 98

14-1-5-2- سوگیری تأییدگرایی.. 101

15-1-5-2- سوگیری تازه‌گرایی.. 103

16-1-5-2- سوگیری خود اسنادی.. 104

2-5-2- سوگیری احساسی.. 106

1-2-5-2- سوگیری تعهد و ثبات.. 106

2-2-5-2- سوگیری حمایت از انتخاب.. 108

3-2-5-2- سوگیری زیان‌گریزی.. 110

4-2-5-2- سوگیری پشیمان‌گریزی.. 114

5-2-5-2- سوگیری حفظ وضع موجود. 116

6-2-5-2- سوگیری اثر موهبت.. 117

7-2-5-2- سوگیری منفی نگری.. 118

8-2-5-2- سوگیری خوش‌بینی.. 120

فصل سوم: اختلالات مالی و مالی درمانی.......................................................... 122

1-3- مقدمه. 122

2-3- اختلالات مالی و انواع آن. 123

1-2-3- اختلال قمار. 124

2-2-3- اختلال اعتیاد به خرید (خرید وسواس‌گونه) 129

3-2-3- اختلال اعتیاد به کار (پرکاری) 131

4-2-3- اختلال احتکار (انباشتن) 132

5-2-3- اختلال انکار مالی (عدم پذیرش مسائل مالی) 133

6-2-3- اختلال وابستگی مالی.. 135

7-2-3- اختلال خیانت مالی.. 136

8-2-3- اختلال گرفتاری مالی یا سوء استفاده عاطفی مالی.. 137

9-2-3- اختلال اختیاردهی مالی (ناتوانی در «نَه‌گفتن» به درخواست‌های مالی) 139

3-3 مالی درمانی (درمان اختلالات مالی) 140

4-3- مدل‌های مالی درمانی.. 142

1-4-3- مالی درمانی تجربی.. 146

2-4-3- مالی درمانی راه حل محور. 148

3-4-3- مالی درمانی شناختی-رفتاری.. 155

4-4-3- مدل رابطه‌ای همکاری.. 163

5-4-3- مدل توانمندسازی مالی فورد. 166

6-4-3- مدل توقف خرید بیش از حد. 174

5-3- روش های اجرایی مالی درمانی.. 178

پیوست ها 183

پیوست1: پرسش‌نامه‌ی سنجش نگرش نسبت به پول فارنهام. 183

پیوست2: پرسش‌نامه‌ی سنجش نگرانی مالی.. 188

پیوست3: پرسش‌نامه‌ی پیش نویس پولی.. 192

پیوست4: پرسش‌نامه‌ی تشخیصی میزان سوگیری‌های رفتاری در تصمیم‌گیری‌های مالی   195

پیوست5: پرسش‌نامه‌ی لیستِ رفتار پولی کلونتز 219

منابع و مآخذ. 223